В чебоксарской галерее «Серебряный век» Национальной библиотеки Чувашской Республики завершает работу художественная выставка «Диптих». Она посвящена 65-летию заслуженного художника ЧР Геннадия Дубровина и заслуженного работника культуры ЧР, отличника народного просвещения РФ Вагиза Камалетдинова.
Г.Дубровин родился в 1951 году в селе Абызово Вурнарского района ЧАССР. Окончил Художественно-графический факультет ЧГПУ. Живописец. Дизайнер. Доцент Московского государственного университета дизайна и технологий.
More...
"Орфографи, ай, калаҫтарать!" — терӗ Валерий Алексин.
Орфографи пирки калаҫма пулать вӗҫӗ-хӗррисӗр.
Пирӗн вара, чӑваш хутлӑхӗнчи лару-тӑрӑва тимлӗн пӑхса илсен , урӑххине те курмалла: калаҫмалӑх унта ним те ҫук!
Орфографи йӗркевӗсем пур-и? — Пур! Вӗсене пӑхӑнса пурӑнмалла-и? — Пӑхӑнмалла!
Тата мӗн кирлӗ?
Анчах та мыскари урӑххинче ҫав! Хальхи вӑйра тӑракан орфографие унӑн "ашшӗ-никӗслевҫисем" юриех сӑмахсене таткаласа пӗтерес тӗллевсемпе ӑсталаса пурнӑҫа кӗртнӗ те, паянхи апологечӗсен те ҫав йӗрпех пырас килет!
Нумаях пулмасть редакцие палланӑ ҫыравҫӑ кӗрсе тухрӗ. Сӗтел ҫинче выртакан хаҫат купине курсан вӑл сӳрӗккӗнреххӗн сӑмах пуҫарчӗ:
— Тахҫанах пулать чӑвашла вуламанни, мӗн ҫыраҫҫӗ хаҫатсем.
Тӑван чӗлхепе хаҫат-журнал ҫырӑнса илме ӑна арӑмӗ чарать иккен. Шалкӑм ҫапасран е пӗр-пӗр инфаркт ярса илесрен питӗ асӑрханас пулать. Юн пусӑмӗ ытла та хӑвӑрт хӑпарса кайсан ҫапла ҫав, эмел ӗҫсен аран-аран лӑпланатӑн.
— Хальхи правилӑсемпе ҫырнӑ статьясене вуласан хам сисмесӗрех шурса-кӑвакарса каятӑп иккен.
1. Богатеть, скупать землю и недвижимость.
2. Повышать уровень образования и социальный статус.
3. Активно размножаться (3 - 4 ребенка в семье).
4. Разговаривать (особенно со своими cоплеменниками) только на татарском языке.
5. Быть дружными и спаенными (Один - за всех, и все - за одного).
Эти правила очень простые, выполняй их на личном уровне, и твоя нация начнет подниматься. Ни один российский закон не запрещает жить по этим правилам. Многие ушлые нации так и делают. Они не жалуются на отсутствие прав, не пытаются добиться, чтобы их признали де-юре, а де-факто тихо и без лишнего шума начинают жить по этим пяти правилам и добиваются успеха.
Хамӑр куҫӗпе тӗнче ҫине пӑхар чӑвашсем. Хӑмӑра мӗн кирлине шухӑшласа пурӑнӑҫлар. Раҫҫей Патшалӑхӗ хӑй куҫӗпе курать, хӑйне мӗн кирлине тӑвать. Пире чӑвашсене мӗн кирлине пӗлмест вӑл, унӑн пӗлес килмест пирӗн ҫинчен. Уншӑн пурте вырӑсла калаҫсан тата лайӑх. Налук тӳлетӗр те, шӑпӑрт пултӑр — ҫав кирлӗ влаҫа. Хамӑр кар тӑрса хамӑр ҫинчен тӑрӑшмасан эпир никама кирлӗ мар.
Яла кайсан Наци радиовне е Тӑван радиона вӗҫӗмех итлетӗп. Ӗҫ пӑрахса, ҫине тӑсӑлса выртса мар-ха. Ӗҫе кӳлӗнсен янӑратать те вӗсене тусӑм. Унпа пӗрле чылай чухне ирӗксӗртен тенӗ пек эпӗ те чӑваш юррисене итлетӗп.
Ирӗксӗртен итлетӗп тенинчен хытах тӗлӗнме кирлӗ мар. Сӑлтавӗ — кирек мӗнле ӗҫре те профессионала кӑмӑлланинче. Юрӑҫ, композитор, сӑвӑҫ пирки те ҫавнах каланӑ пулӑттӑм. Теприсем тата хӑйсене ытла та универсал тесе шухӑшланӑран пулӗ, сӑввине те ҫыраҫҫӗ, кӗввине те хываҫҫӗ, хӑйсемех шӑрантараҫҫӗ.
Раҫҫейре Ҫамрӑксен кунне ҫулсерен ҫӗртме уйӑхӗн 27-мӗшӗнче паллӑ тӑваҫҫӗ. Ҫак куна яш-хӗр кӑна мар, аслӑ ӳсӗмрисем те, ваттисем те уявлаҫҫӗ. Ара, вӗсем те ҫамрӑк пулнӑ-ҫке-ха.
Историе илес тӗк, Ҫамрӑксен кунне 1958 ҫултанпа ҫӗртме уйӑхӗн юлашки вырсарникунӗнче паллӑ тунӑ. Совет Союзӗ аркансан 1993 ҫулхи ҫӗртмен 24-мӗшӗнче Раҫҫейӗн пӗрремӗш президенчӗ Борис Ельцин Ҫамрӑксен кунне ҫӗртмен 27-мӗшӗнче уявламалли пирки алӑ пуснӑ. Анчах чылайӑшӗ ҫакна пӑхмасӑр уява ҫӗртмен юлашки вырсарникунӗнче паллӑ тунӑ.
Ҫӗртме-утӑ уйӑхӗ – хӗрӳ вӑхӑт. Ял халӑхӗ пӗр канмасӑр тенӗ пек выльӑх-чӗрлӗхе хӗл каҫармалӑх утӑ хатӗрлет. Ирхине е каҫ кӳлӗм пахчана тухсан сӑпса ройӗ килнӗн туйӑнать. Унта та кунта утӑ ҫулни илтӗнет. Ӗлӗкрех анкартинче ҫава сасси илтӗннӗ пулсан халӗ газон ҫулмалли хатӗрсем нӑрлаттараҫҫӗ, мотоблоксем кӗрлеҫҫӗ. Мӗнех тейӗн, ял халӑхӗн пурнӑҫӗ ҫӑмӑллансах пырать.
Ӗҫӗ ҫӑмӑлланах пырать-ха, ӗҫлес кӑмӑллисем вара сахалланаҫҫӗ. Темиҫе ҫул каялла кӑна уй-хирте ӗне кӑкармалӑх вырӑн ҫукчӗ — ҫынсем ӗнисене ир-ирех ӑмӑртмалла тенӗ пек ҫавӑтса тухнӑ.
Ку ыйту тавра мӗн чухлӗ ҫын пуҫ ватнине татса калаймастӑп та, анчах ӑслисемех хӑйсене айван тесе чунӗсене шӗкӗ евӗр кӑшлани пирки иккӗленместӗп.
Хам ӑслӑ мартан-ши е урӑх сӑлтава пула-ши ӑслӑ ҫынсене каҫса каясла хисеплетӗп. Шел те, сахал пӗлетӗп ун пеккисене. Вӗсемпе вара ӗҫлеме те кӑмӑллӑ, ытти лару-тӑрура та лайӑх. Вӗсен тӗп уйрӑмлӑхӗ — хӑйсем ӑслине палӑртманни. Ӗҫре те, ытти чухне те. Тата ҫав ҫынсен тӗп уйрӑмлӑхӗ — айваннисене те айван теменни, ӑна-кӑна тӗшмӗртекеннисене вара хавхалантарма-ҫунатлантарма пӗлни.
Перед празднованием Дня Республики и Всечувашского Акатуя Чувашский национальный конгресс провел очередное заседание Большого совета. Первым вопросом в повестке значилось обсуждение проблем сохранения и развития чувашского языка.
Президент ЧНК, депутат Госсовета республики Николай Угаслов смело решился обсудить этот сложный вопрос и огласил широкий спектр намеченных планов, предложений, советов, просьб. Заместитель министра культуры Чувашии Вячеслав Оринов охарактеризовал положение родного языка в учреждениях культуры, в библиотеках, театрах.
+5.3 °C
