«Ю. Виноградов шухӑшӗ хыҫҫӑн кайсан аташса «чӑтлӑха» кӗме те пулать».
Г. Федотов («Хыпар», 78–70№. 2015, ҫу, 6. «Тӗрӗс ҫулпа пыратӑр!»)
А может не следует строить иллюзии о том, что по задумке Ю. Виноградова заблудились и забралась в дебри? Задумка эта вполне удалась: уже, после «узаконения» Орфографии-Химеры, ещё дальше забрались в дебри. В эти дебри чувашскую орфографию завели маститые филологи и в результате перестали пользоваться буквами «Ъ» и «Ё».
More...
Çак ыйту тавра, тĕрĕссипе, чăваш чĕлхин пуласлăхĕшĕн пăшăрханакан чылай çын калаçать. Мана мĕн хĕтĕртрĕ-ха паян çак статьяна çырма? Çак кунсенче общество транспортĕнче пĕлĕшĕме, пĕр ялта выляса ÿснĕскере, куртăм. Çав хĕр мана асăрхасан пырса калаçма тытăнчĕ. Малтанах аптăрарăм. Мĕншĕн тетĕр-и? Шалт тĕлĕннипе çăвартан сăмах та йĕркеллĕ тухмарĕ. Пике манпа вырăсла кăна пуплерĕ. Кирлĕ чарăнăва çитичченех мĕнле пулмаллине пĕлмерĕм. Ара, манăн чăвашпа чăвашлах калаçас килет вĕт.
Ку ыйту ахальтен çуралмарĕ-ха ман. Чăваш наци конгресĕн сайтĕнче Чăваш Республикин тава тивĕçлĕ вĕрентекенĕ, ЧНКн вĕренӳпе ăслăлăх комитечĕн пайташĕ Геронтий Никифоров «Чăваш чĕлхин пуласлăхĕ мĕнле-ши?» статья пичетленĕ. Унта вăл тăван чĕлхемĕр пирки пăшăрханса çырать.
Чăваш чĕлхине ЮНЕСКО пĕтекен чĕлхесен шутне кĕртни паянхи кун вăрттăнлăх мар ĕнтĕ. Темиçе çул каялла ун пек хыпара тĕнче тетелĕнчи шырав тытăмĕсенчен пĕринче акăлчанла кăсăклансан кăна (хамшăн ют чĕлхепе шыраса пулăшаканни пĕр вăхăтра Шупашкар район хаçачĕн редакторĕнче ĕçленĕ Борис Чиндыков пулнăччĕ) ЮНЕСКО сайтĕнче кăна тупайнăччĕ.
Халăхăн шухăшне пĕлессишĕн ирттерекен тĕпчевсенчен пĕри шкулта вĕренекенсенчен 40 проценчĕ хăйĕн пĕлĕвне тата патшалăхăн пĕрлĕхлĕ экзаменне ăнăçлă тытасса шаннине палăртнă. 30 проценчĕ хăй пĕлменнинчен ытла ашшĕ-амăшĕ хытă пăлханнине кура экзаментан хăрать иккен.
Чăн та, ывăл-хĕрĕ лайăх паллă илтĕр, патшалăхăн пĕрлĕх экзаменĕнче пысăк балл пухтăр тесе ашшĕ-амăшĕ мĕн кăна тумасть пулĕ! Урокра вĕреннине репетитор тытса тепĕр хут ăша хывнине хăнăхса çитрĕмĕр. Вĕрентекенĕсем хăйсем те урок хыççăн тав сăмахĕлле ларса юласшăн мар та, ачасене репетитор тытма сĕнеççĕ.
Çурçĕр полушаринче Çÿлевĕç çăлтăрĕ пур, вăл 92 çăлтăртан тăрать. Анчах вĕсене пĕрле çыхăнтарсан ниепле те çак чĕрчун пулмасть. Эппин, мĕншĕн Çÿлевĕç?
Польша астрономĕ Ян Гевелий ăна 1960 çулта уçсан çапла çырнă: «В этой части неба встречаются только мелкие звезды, и нужно иметь рысьи глаза, чтобы их различить и распознать».
«Рысь» тата «Русь» сăмахсем пĕр тымартан пулнине палăртаççĕ хăшĕ-пĕрисем. Авал Руçре хÿресĕр кушак çветтуй шутланнă. Вырӑссем ăна пуç тайса ĕненнĕ. Çÿлевĕç Михаил Топтыгин упапа кашкăр хыççăн вырăн йышăннă.
«Хыпар» хаҫатра Валери Туркай ҫак темӑна ҫӗклес тенӗ. Сӑмахӗ вилтӑприсене тӑванӗсем карталани пирки пырать. Каҫал тӑрӑхӗнче темле те ӗнтӗ, анчах ку йӑла пирӗн патра расна. Пӗр ҫӑвара карталанисем чылай, теприсенче — ҫуккипе пӗрех. Мӗншӗн карталани те маншӑн пысӑк ӑнланманлӑх. Аттепе анне те пурӑннӑ чухне ҫакна йышӑнмастчӗҫ — «карта ан тытӑрах» тетчӗҫ. Тем тесен те сӑнатӑп та юлашки вӑхӑтра карта тытакансем сахал, Туркай калакан «мода» иртсе кайрӗ пуль.
Карта тытнинче пӗр пӑхсан лайӑх енӗсене те курма пулать.
Ҫак кунсенче Чӑваш наци конгресӗн Хӗрлӗ Чутай районӗн хастарӗсем те ЧНК конгресс делегацийӗпе пӗрле Пелепей районӗнчи Слакпуҫ ялне — Константин Иванов сӑвӑҫӑн тӑван ҫӗрне, поэт 125 ҫул тултарнӑ ятпа ирттернӗ уяв курма ҫул тытрӗҫ. Делегаци йышӗнче ЧНК президенчӗ Николай Угаслов, вице-президенчӗ Валерий Клементьев, Чӑваш халӑх ӑс-хакӑлӗпе ӳнер академийӗн президенчӗ Евгений Ерагин тата ытти паллӑ чӑваш ҫыннисем пулчӗҫ.
Хӑнасене Слакпуҫра пурӑнакан чӑвашсем ӑшӑ кӑмӑлпа ҫӑкӑр-тӑварпа тата чӑваш сӑрипе чӑваш-юрри-ташшипелле «Аван-и!
«Чăваш Ен» ПТРК корреспонденчĕ, чăвашла хыпарсен кăларăмне ертсе пынă Алена Павлова (Кириллова) пурнăçран уйрăлса кайни пирки нумайăшĕ калаçрĕç. Халĕ те пуçа вырнаçман çак япалана «Çыхăнура» канашлура сÿтсе яваççĕ (http://forum.na-svyazi.ru/?showtopic=2091530&st=30).
Чăннипе, çак йĕркесене мана çырма питĕ йывăр. Йĕркесем куççульсĕр шăрçаланаймаççĕ… Аленăпа 5 çул пĕр курсра, пĕр ушкăнра вĕрентĕмĕр, общежитире питĕ туслă пурăнтăмăр.
«Чӑвашлӑхӑн тымарӗ кирек хӑш вӑхӑтра та ялтан пуҫланнӑ, ял ҫыннисенчен тытӑнса тӑрать. Ҫавӑн пекех упранса юлать.» текен шухӑш паянхи куншӑн вырӑнлӑ-ши? Ялтан тухакан ҫамрӑксем ҫине пӑхсан, чӑваш халӑхӗн телейлӗ пуласлӑхӗ куҫ умне тухса тӑрать-и?..
«Яланхи пекех чарăнура халăх лăк тулличчӗ. Вĕсенчен нумайăшĕ — студентсем, ӗçе васкакансем. «4» номĕрлĕ троллейбус ҫитсессĕн, пурте ун патне васкарĕç. Эпир транспорта маларах кĕрекеннисенччен пĕрисем пултăмăр. Икӗ пуш вырӑна асăрхасан манăн юлташ вӗсене йышӑнасшӑн пулчӗ.
Сайт валли (http://vulacv.wordpress.com) Нарспи эпизодне кăтартакан эмблемă тăвас терĕм те, пĕрремĕш ÿкерчĕклĕ Нарспи истанийĕ тупăнчĕ.
Ÿкерекенĕ - Александр Мясников.
+0.3 °C
