200? ҫулта Чӑваш кӗнеке издательствинче Дмитрий Григорьевӑн «Кровь или 72 часа» мистикӑлла романӗ пичетленсе тухрӗ. Кӗнеке авторӗ, врач-генегетик, ун чухне Америкӑри Джонс Хопкинс институтӗнче (Балтимор хули) ӗҫлесе пурӑнатчӗ, ҫулсерен пӗр-икӗ хутчен вӑл Шупашкара килсе кайма май тупатчӗ. Пӗррехинче ҫыравҫӑ-медик кӗнеке корректурине вулама килчӗ, пысӑк калаҫу пуҫлас тӗллевпе хӑйпе илсе килнӗ пысӑках мар чӑматанне уҫса кӑтартрӗ.
2011 ҫулта Чӑваш кӗнеке издательствинче Дмитрий Григорьевӑн «Кровь или 72 часа» мистикӑлла романӗ пичетленсе тухрӗ. Кӗнеке авторӗ – врач-генетик. Ун чухне вӑл Америкӑри Джонс Хопкинс институтӗнче (Балтимор хули) ӗҫлесе пурӑнатчӗ, ҫулсерен пӗр-икӗ хутчен Шупашкара килсе кайма май тупатчӗ. Пӗррехинче ҫыравҫӑ-медик кӗнеке корректурине вулама килчӗ, пысӑк калаҫу пуҫлас тӗллевпе хӑйпе илсе килнӗ пысӑках мар чӑматанне уҫса кӑтартрӗ. Унта туллиех темле пробиркӑсем лартса тухнӑччӗ, вӗсене… юн ярса тултарнӑ иккен.
Ҫак статьяна ҫырма ҫӑмӑл мар лару-тӑрури «Чӑвашавтотранс» предприятире пуҫлӑха каллех ылмаштарни хистерӗ. Вӑл предприятипе эпӗ пачах та ҫывӑх ҫын мар. Пӗлӗшсем хушшинче водительте е кондукторта ӗҫлекен те, кантурта ларакансем те ҫук. Сӑмахӑм пулӑ пуҫран ҫӗрет каларӑш пирки темелле-ши? Тата пур чухне те вӑл пуҫранах ҫӗрет-ши?
«Чӑвашавтотранса» кӑҫалхи ака уйӑхӗнчен пуҫласа ҫӗнӗ пуҫлӑх, Сергей Аказеев, ертсе пыма тытӑннӑччӗ. Ун умӗн ПУПа 2014 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗнченпе Евгений Мореплавцев тилхепене тытнӑччӗ.
Хаклӑ вулаканӑм! Ҫак статьяна тимлӗн вуласа пыратӑн пулсан эп саншӑн савӑнмаллипех савӑнатӑп!
Ҫӗршывра укҫа-тенкӗ ҫитменнине пула пирӗн пуҫлӑхсем тӗрлӗ майпа перекетлеме тӑрӑшаҫҫӗ. Мӗн тӗлӗнмелли пур? Эсӗ те, хаклӑ вулаканӑмӑр, перекетлетӗн пуль-ха. Санӑн ту тупӑшу ыттисен пекех чакса пырать пуль-ха. Эсӗ те ыттисем пекех йӳнӗрех таварсем ҫине куҫма тӑрӑшатӑн, лавккара йӳнӗреххине суйлатӑн. Ҫак сӑлтавпах ӗнтӗ пирӗн тӳре-шара та чӑваш сӑмахӗсене перекетлет, вӗсемпе сайра хутра усӑ курать.
"Пурнӑҫ начар", "Чухӑн пурнатпӑр", "Укҫа ҫук" текелетпер пулин те, юлашки ҫулсенче пайтах палӑксем ҫӗкленчӗҫ. Мӗн кӑна ҫук-ши вӗсен хушшинче! Анчах та чӑваш халӑхӗпе ҫыхӑннисем ҫукпа пӗрех
Никола Тесла палӑкӗ. (Калас пулать, ку ӑславҫӑн палӑкӗ Шупашкарта ҫеҫ мар, Бакура та пур, ҫапах та ӑна унта "Эп — сана, Эс — мана!" меслетпе Азербайджан тата Серби патшалӑхӗсем лартнӑ: калӑпӑр, Белградра Гейдар Алиевӑн, Нови-Садра азербайджан композиторӗн палӑкӗсене вырнаҫтарнӑ).
Пилӗк-ултӑ ҫул каялла Шупашкарти пӗрремӗш типографин тимӗр хапхи кашни кунах чӗриклетсе уҫӑлса каятчӗ, унтан йывӑр тиенӗ КАМАЗсем мӗкӗрсе тухатчӗҫ, тин ҫапнӑ паха кӗнекесене Мускава, Чулхулана, Хусана тата ытти хуласене леҫсе паратчӗҫ. Чӑваш кӗнекеҫисене те полиграфистсем лайӑх продукципе савӑнтаратчӗҫ.
Уйрӑм ҫын аллине куҫсан та ҫак типографи пӗр хушӑ чиперех ӗҫлерӗ. Анчах хушӑран-хушӑ начар хыпарсем те илтӗнкелетчӗҫ, ун хуҫисем улшӑнсах тӑраҫҫӗ иккен. Вӗсенчен пӗри йывӑрлӑха кӗрсе ӳксен малалла тапӑлтатас темен, предприятине панкрута кӑларса ӑна хупма шутланӑ.
Чӳк уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Шупашкарти ӳнер театрӗнче «APTARA-fest» фестиваль иртрӗ. APTӐRA-festа пыракансене живопись те, авангардла поэзи те, наци чӗлхиллӗ хальхи юрӑсем те, дизайн-маркет та, фуд-корт та, наци сӗмӗллӗ хулари тумтир те тӗлӗнтерме шантарнӑччӗ мероприяти йӗркелӳҫисем.
Чӑн та, пурте тӗлӗнтернӗ. Ҫӑвара пуринчен ытла карса пӑрахтарни — фестивальти ҫара пикесем. Ҫакна халӗ Фейсбукра хытах сӳтсе яваҫҫӗ. Ҫара пикисем ҫарах та мар темелле: вӗсене сӑрласа пӗтернӗ.
Ҫак йӗркесене ҫырас шухӑшпа аппалана пуҫласан чӑвашсен паллӑ артистки Тани Юн ҫырнӑ асаилӳ кӗнеки алла лекрӗ. Уҫкаларӑм та шартах сикрӗм: пӗр сыпӑкне «Аса илес килменнисем» тесе ят панӑ. Ҫакӑ мана тарӑн шухӑша ячӗ, чылай вӑхӑт канӑҫ памарӗ. Тем те пулать пурнӑҫра, мӗн тӳснине аса илсен йывӑр шухӑшсем капланса килсе ҫын чӗрине пусарса асаплантараҫҫӗ.
Аллӑ ҫул ытла театрта ӗҫлерӗм, иртнӗ вӑхӑтри пурӑнӑҫ сыпӑн-сыпӑкӑн кинори пек куҫ умӗнчен вӗлтлете-вӗлтлете иртме пуҫларӗ.
17 ноября 2016 года в Чебоксарском художественном театре прошёл 2-й фестиваль городской авангардной современной национальной культуры. В этом году он был посвящён чувашскому и татарскому искусству.
Напомним, что прошлогодний 1-й фестиваль «APTARA-fest» показал чувашское и удмуртское искусство. И в этом году в Чебоксары приехала одна из активных организаторов прошлого праздника Дарали Лели из Ижевска.
Организаторы
В нынешний оргкомитет вошли, как и в 2015-м, социолог Ольга (Ульпи) Николаева из Парижа, журналистка и филолог Мария (Машук) Савельева из Германии и врач Татьяна Прокопьева из Москвы.
Шупашкарти ҫул-йӗр ӗҫченӗсем ҫӗршывӗпех «чапа» тухрӗҫ. База проездӗнче асфальт сарнине Пӗрремӗш каналпа хыпарсен кӑларӑмӗнче кӑтартни, ахӑртнех, подряд организацийӗшӗн те, чиновниксемшӗн те кӗтменлӗх пулчӗ. «Гарант» компани ӗҫченӗсем асфальта пӑрлӑ ҫумӑр вӑхӑтӗнче сарнине пурте курчӗҫ пулӗ.
Тен, ҫул-йӗр ӗҫченӗсем ҫула ҫавӑн пек условисенче сарнине курмӑш туса ирттерсе ярӗччӗҫ. Анчах Пӗрремӗш каналти сюжет пурне те ура ҫине тӑратрӗ. Массӑллӑ информаци хатӗрӗсене «тӑваттӑмӗш влаҫ» тесе ахальтен каламаҫҫӗ ҫав.