Статья первая. Кто ты — ямобур или шар-баба?..
«Бытие только тогда и есть, когда ему грозит небытие. Бытие только тогда и начинает быть, когда ему грозит небытие» (Ф. М. Достоевский. Записные книжки. М, 2000. С.130.).
Заявление Путина о национальных языках и последствия его высказывания зловещей тенью нависли над судьбою чувашского языка и чувашского народа.
Хӗвел, хӗвел! Эс пур чух чунӑма Ҫӗн юр кӗвви саватчӗ ҫивчӗ саслӑн. …Чӗлхе ҫухалчӗ… Ҫӗршыв вилет пулсассӑн, Кама эс кирлӗ, юррӑм… Кама?
Хӗвел, хӗвел! Эс пур чух чунӑма
Ҫӗн юр кӗвви саватчӗ ҫивчӗ саслӑн.
…Чӗлхе ҫухалчӗ… Ҫӗршыв вилет пулсассӑн,
Кама эс кирлӗ, юррӑм…
Кама?
More...
Владимир Егорович Харитонов поэт, юрӑҫ ҫуралнӑранпа 85 ҫул ҫитет
Авторсем: Васильева Вера Вениаминовна, Петрова Светлана Валерьяновна, Пӗтӗмӗшле пелӳ паракан Упи вӑтам шкулӗнче чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсем
Васильева Вера Вениаминовна, Петрова Светлана Валерьяновна, Пӗтӗмӗшле пелӳ паракан Упи вӑтам шкулӗнче чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсем
Владимир Егорович Харитонов — паллӑ поэт-юрӑҫ, 60-мӗш ҫулсенче палӑрнӑ ҫыравҫӑ. Чӑваш поэчӗн ачалӑхӗ вӑрҫӑ вӑхӑчӗпе ҫыхӑннӑ. Вӑл 1933-мӗш ҫулхи мартӑн 25-мӗшӗнче Красноармейски районне кӗрекен Пайсупин ялӗнче колхозник ҫемйинче ҫуралнӑ.
Иван Егоровӑн виҫӗ кӗнекеллӗ «Ҫут тӗнче» романӗ 2004 ҫултах пичетленнӗ-мӗн, анчах эпӗ ӑна халӗ тин тытса вулама пултартӑм. Вуларӑм та, хамӑн шухӑша ҫырсах хурас терӗм.
Иван Егоров (Пурис Иванӗ, 1943 ҫ.ҫ. ячӗ чӑваш литературине Сениэль ячӗпе пӗрле кӗрсе юлчӗ. Михаил Сениэль (1940-2014) поэт — унӑн пиччӗшӗ, илемлӗ сӑмахлӑх ҫулӗпе ертсе пыраканӗ. Вӗсем иккӗшӗ те пурнӑҫа сӑмах хӑватне ӗненсе, ӑна чунпа парӑнса ирттерчӗҫ. Самана пӑтранса кайнӑ хыҫҫӑн та тӑван сӑмахран сивӗнмерӗҫ, выҫӑллӑ-нушаллӑ пурӑнсан та ҫыру ӗҫӗнчен пӑрӑнмарӗҫ.
Тӳрӗ кӑмӑллӑ Evil Sun пушпараппанланса вырӑнсӑр мухтанчӑкланманнипех эсӗ, вулаканӑм, Усал Хӗвелӗн пултарулӑх ӗҫӗ пирки сахал пӗлме пултаратӑн. Паянхи кун вара чылай ҫынна кӑсӑклантарнӑ ыйтусене татса парас та уҫӑмлатас терӗмӗр.
Ӑҫтарах-ши Усал Хӗвел татти?
Руслан Михайлов, вӑлах Evil Sun, вӑлах Усал Хӗвел, мусӑк ӗҫне пуҫӗпех 2007–2008 ҫулсенче кӗрсе кайнӑ, ун чух вӑл альтернативлӑ кӗвве кӑмӑлланӑ, ҫав вӑхӑтрах мусӑк пур тӗсне те тивӗҫлипех йышӑнса хакланӑ.
(Л.Н. Сачковӑн юбилейӗ ҫитнӗ май)
Хур кайӑксем карталанса вӗҫетчӗҫ,
Алӑ сулса ӑсатрӑм вӗсене.
Кӗрхи ҫанталӑк куҫҫульпе йӗретчӗ,
Текерлӗк ҫеҫ шыратчӗ савнине...
...Хуркайӑксен вӗсен хӑйсен ҫул терчӗ.
Алӑ сулсах ӑсатрӑм вӗсене.
Паян сив хӗл ҫил вӗҫтерсех хӳтерчӗ
Ман чунӑмри аса илӳ йӗрне.
(Сачкова Л.
В чебоксарском Центре современного искусства (ЦСИ ЧГХМ) на Президентском бульваре,1, на заливе, недавно открылась выставка Союза чувашских художников (СЧХ) «Савна Шупашкар» (Любимые Чебоксары).
Творческий смотр чувашского национального изобразительного искусства проходит в августе ежегодно. Он приурочен Дню города.
Вернисаж открыл председатель СЧХ, заслуженный художник ЧР Валентин Фёдоров.
Как всегда эмоционально выступал заслуженный художник России Праски Витти:
— У чувашского союза по-прежнему нет своего помещения, телефона!
Кӳршӗ картишӗнчи хӑнӑхнӑ сасса Василиса вӗчӗрхенсе итлерӗ. Шак-шак! Кӑштӑрт-кӑштӑрт! Михаля татах ҫӗнӗ ҫуна ӑсталать пуль-ха, е колхоз урапине юсать. Ӗҫсӗр лармасть арҫын. Пуртӑ пӗр кӗвӗллӗ выляни тата вӑрӑм сава шуни Василисӑна пӗр харӑсах илемлӗ кӗвӗ евӗр те, мӑшӑрӗпе кӗрешме чӗнекен сигнал пек те туйӑнчӗ.
Пурне те пӗлессишӗн вӗтӗленекен кӑмӑл хӗрарӑма сак ҫинчен антарчӗ, урисем вара имшер те шӑмӑ-шакӑллӑ кевтине хӑйсемех кӳрши патне илсе ҫитерчӗҫ.
- Аграфена, санӑн мӑшӑру татах мӗн те пулсан ӑсталать-им?
Тахӑш вӑхӑтран пуҫласа чӑваш эстрадин уҫлӑхӗнче Фарида сасси янраса кайрӗ.
Чӑваш Енти Патӑрьел районӗнче Начар Упи текен ял пур (Темшӗн ӑна "Красномайск" текен сӑнсӑр ятпа улӑштарнӑ та халиччен те чӑн ята каялла тавӑрман....).
Асӑннӑ ялта ӗлӗкренпех тутарсем пурнакан кӗтес пур. Ҫав кӗтесе Тутаркасси теҫҫӗ. Официалла хутсенче те ҫаплах ҫырӑнать: улица Татарская. "Хыпар" хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх, унта хальхи вӑхӑтра мӗнпурӗ 8 кил.
Эх, ҫухалсах ӗлкӗреймен ӗмӗтсен пире хитрен пиллекен ытарайми тӗнчийӗ... Ҫав ахах-мерченлӗ ниепле хакпа виҫейми тупра пире малашлӑх ҫулӗпех уттарать, пурнӑҫ епле пулмаллине тата пулмалла маррине куллен ытарлӑн вӗрентсе калать. «Эпир хамӑр ӗмӗрте кил-йышри ҫичӗ сыпӑка курма тивӗҫ: хамӑра, атте-аннене, асатте-асаннепе кукамай-кукаҫине, вӗсен ашшӗ-амӑшне, ачамӑрсене, мӑнуксене, вӗсен ачисене. Йӗркеллӗ, илемлӗ, сывлӑха упраса пурӑнайсан этем ӗмӗрӗ ҫакна валли ҫитет...» (В.Аванмарт).
Чӑваш Гербӗ пирки статья ҫырса кӑлартӑм. Халь вара Чӑваш Гимнӗ прки сӑмах хускатас терӗм.
Кунта ак Чӑваш Гимнне телефон ҫине вырнаҫтарас пирки сӑмах пырать.
Хамӑрӑн гимн пирки унчченех тӗрлӗ ҫынсем каланӑ шухӑшсене аса илтерес килчӗ.
Герман Лебедев тата Илле Тукташ ӑсталанӑ хайлав — чӑннипе Чӑваш Республики тӗлӗшпе пулман малтан. Кайран та ку авторсем унта урӑх шухӑш кӗртмен.
-9.7 °C
