Для страдающих от алкогольной зависимости, игромании или табакокурения людей в Чебоксарах есть служба вызова нарколога. При алкоголизме можно вызвать доктора для кодирования или записаться на прием в наркологическую клинику. Хотя последний вариант сложней, так как страдающие от алкоголя пациенты тяжело поддаются на уговоры поехать в клинику. Но насколько кодирование помогает преодолеть этот страшный недуг?
Хамӑр ялти Илюш (ҫынсем ӑна ҫапла чӗнеҫҫӗ) пульницӑра реанимацире темиҫе кун выртнине пӗлсен тӗлӗнтӗм. Вӑл пурнӑҫпа вилӗм хушшинче пулнӑ. Телее, вӑл пӗтӗм вӑйне пухса вилӗме парӑнтарнӑ. Тивӗҫлӗ канӑва тухнӑ арҫын реанимацие мӗнле лекнӗ-ха?
Ялта чылайӑшӗ эрех авӑрне путнине тепӗр хутчен калама та кирлӗ мар пулӗ. Илья та шӑпах ҫак шӗвеке пула пульницӑна лекнӗ. Лавккари эрехе е сӑмакун ӗҫмен вӑл. Пирӗн ялта фанфурик сутаҫҫӗ-мӗн! Тӗлӗнмелле… Ара, юлашки вӑхӑтра фанфурика аптекӑсенче те вӑхӑтлӑх сутма чарчӗҫ вӗт.
Чӑваш Енре ҫынсем элитлӑ эрехпе наркӑмӑшланса вилни самай шӑв-шав ҫӗклерӗ. Кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ те пуҫарчӗҫ. Пӗтӗмпе 900 ешчӗк ром туртса илнӗ, контрафактлӑ эрехе тата ӑҫта сутнине те тӗпчеҫҫӗ халӗ.
Ҫапла ҫав, этем пуймашкӑн ҫӑмӑл меслет шырать, «ҫӑмӑл» укҫа чылайӑшне илӗртет. Паллах, пакунлисем вилмеллех наркӑмӑшлӑ ром Чӑваш Ене ӑҫтан тата мӗнле майпа килнине тӗпчесе тӗрӗслӗхе тӑрӑ шыв ҫине кӑларӗҫ. Ҫакӑ паха — ешчӗксене туртса илнӗ, унсӑрӑн «хаклӑ йышши» ромпа миҫе ҫын наркӑмӑшланӗччӗ-ши?
Суйлав иртрĕ те ял самаях «чĕрĕлчĕ» темелле. Иртенпех çынсем суйлав участокĕнелле утрĕç. Клуб умне урапа нумай пухăнчĕ. Ĕлĕкрех суйлава халăха колхоз турттаратчĕ те. Халĕ харпăр кашни хăйĕн урапипе çитсе ларать.
Суйлав – кашни çыншăн уяв. Ара, хамăрăн пуласлăха суйлатпăр-çке. Çак кун ялти лавккашăн та чăн-чăн «уяв» пулчĕ. Самай тупăш турĕ вăл. Эрех-сăра сутса.
Пирĕн ялта лавкка суйлав участокĕнчен инçех мар. Кашни килен-каян тенĕ пекех кĕрсе тухрĕ унта. Чылайăшĕ хулхушшине «пулăштух» хĕстерсе тухрĕ. Сутчăр эрехне – нимĕн те каламастăп.
Манăн тиркеме ирĕкĕм çук та… Çапах калас килет. Концертсене, театра çÿреме юрататăп. Акă паян та концертра пултăм. Пĕтĕмĕшле илсен, йăлтах килĕшрĕ темелле. Çынсем культура çуртне канма пыраççĕ, юрă-ташăпа киленеççĕ. Анчах буфетра кукăль таврашĕсĕр пуçне хĕрлĕ эрех те сутни, чăннине калатăп, питех тĕлĕнтерчĕ. Кĕленчесене пурте курмалла именмесĕр кăларса лартнă. Кун пек çĕрте эрех-сăра сутма юрать-и вара?
Чăннипе, çынсем культура çуртне мĕнлерех канма килнине хамăн куçпа пĕрре мар курма тиврĕ. Хăшĕ-пĕри концерта, мĕн каласси – театра та, сумкине эрех чиксе пырать те антракт вăхăтĕнче кăна мар, концерт-спектакль пынă чухне те черкке хыççăн черкке вăрттăн ÿпĕнтерет.
«Çакă çутă тĕнчере Вăйли çук та этемрен. Шывсем çинче, çĕр çинче Хуçа пулса вăл тăрать. Анчах вăйлă этем те Хăй тĕнчине пăхăнать. Укçапала эрехех çынна ăсран кăларать», – шкулта вĕреннĕ чухнех вуланă вилĕмсĕр «Нарспире» темшĕн çак йĕркесем асăмра çырăнса юлнине хам та пĕлместĕп.
Укçапала эрехех çынна ăсран кăларнине кунсерен тенĕ пек курса ĕненме тивет. Чăн та, иккĕшĕ те – мулĕ те, эрехĕ те – çыннăн шалти тĕнчине çиеле кăлараççĕ. Эрехĕ, тепĕр тесен, укçинчен те вăйлăрах-тăр: вăл темле пултаруллă, ăслă-тăнлă, пуян çынна та тĕп тăвайрать.