Ăраскал


Çич çунатлă курак


Пирĕн нуша çитнĕ çĕре çич çунатлă курак та çитеес çук.

Чун тăвăннă чухне мăннисен çăварĕнчен тухса каякан сăмах

 

1

Ӳсĕр хĕрарăм унран хăпма пĕлмерĕ. Пĕрехмай пĕр сăмах калать, пĕрехмай пĕр сăмах.

— Раис аппуна халь анне темелле пулатъ. Малтанхи кунранах хăнăхмасан кайран чĕлхе итлемест...

Алик пуçне чикнĕ те мăшăлтатса тăрать.

— Итле аслине. Раис аппуна анне теме тытăн...

Татах йӳтететчĕ-и ӳсĕр хĕрарăм, ашшĕ вăйлă аллисемпе çĕклесе илчĕ те сĕтел хушшине кайса лартрĕ. Маниç аппăш çумне.

Алик вырнаçма ĕлкĕреймерĕ, мĕнпур тутлă апат-çимеç ун умне куçма пикенчĕ. Паçăрах хырăмĕ чăрлатса тăратчĕ. Тĕпел алăкĕ урлă йăпшăнкаласа пăхрĕ. Унта хĕрарăмсем хĕвĕшеççĕ те, ăçта мĕн пуррине курса ĕлкĕреймерĕ. Ахаль пулсан мĕн те пулин çаклатса тухнă пулĕччĕ. Аслисенчен пĕри те вăл мĕн шухăшпа çӳренине тавçăрасшăн пулмарĕ, хăпартма та, кукăль татки те тыттармарĕ. Ун вырăнне халĕ ырлăх çитрĕ. Маниç аппăшĕ мĕн çиес килет тесе те ыйтса тăмасть, хăй кармашса çитейнĕ таран пĕрин хыççăн тепĕрне Алик умне иле-иле хурать.

Малалла

Йăнăш утăм


Ялти шкулта вĕреннĕ чухнех Зоя кăмăлĕпе те, чĕлхипе те ытти хĕрсенчен чылай уйрăлса тăнă. Çи-пуçĕ те яланах илемлĕ те тирпейлĕ пулнă унăн. Вăл ял урамĕ тăрăх акăш пек утса пынине курсан мĕнле каччăн чĕри хыттăн тапма пуçламĕ, кăмăлĕ çĕкленмĕ!

Шкултан лайăх паллăсемпе вĕренсе тухсан Зоя Шупашкара çул тытрĕ. Ĕçе вырнаçрĕ унта. Часах юлташсем тупăнчĕç. Рита унăн чи çывăх хĕр-тантăшĕ пулса тăчĕ. Чăваш хĕрĕсем пĕр пӳлĕмре пĕр çемъери пек пурăнма тытăнчĕç. Хулара пурăннă май, хĕрсем модăран юлас мар тесе, хăйсем валли çĕнĕ кĕпесем çĕлеттерчĕç.

Хулара Зойăпа паллашас текен каччăсем сахал мар пулчĕç. Анчах та вăл пĕринпе те çывăхланмарĕ. Ваньăпа пăртак çӳрекелерĕ вăл, пĕвĕпе çӳллех мар каччă унăн кăмăлне каятчĕ. Ваня вара ăна юратсах пăрахрĕ, пĕрле пулма ӳкĕтлерĕ. Рита та ырларĕ çак шухăша. Вăл темле ӳкĕтлесен те Зоя хирĕç чĕнмерĕ. Унтан темшĕн Ваньăпа çӳреме пач пăрахрĕ.

— Мана ялта савни кĕтет, — терĕ хĕр, куççульне шăлнă май. Çуралса ӳснĕ ялĕнче Зойăна чăнах та Виктор ятлă каччă кĕтнĕ-мĕн.

Вăл вырăнти колхозра ĕçлет. Механизатор. Мĕн ачаран ашшĕ-амăшĕ япăх воспитани панăран, Виктор хăй тантăшĕсемпе те, ялти ытти çынсемпе те йĕркеллĕ калаçма вĕренеймен. Ĕçкĕпе те иртĕхет, çапăçкаланисем те пулкаланă. Çакна Зоя пĕлнĕ-ха. Ку енĕпе ашшĕпе амăшĕ те асăрхаттарман мар.

Малалла

Ăçта-ши, эсĕ, ăраскалăм?


Ачалăх иртрĕ пит васкавлăн,

Ак ватлăх куçăм умĕнче...

Ăçта-ши, эсĕ, ăраскалăм?

Е унсăр çакă çут тĕнче...

 

Манаймăн тайлăк картана,

Атте ăна тӳрлетнине.

Çемье ӳссе пырсан ялан

Хушатчĕ çĕнĕ пӳлĕмне.

 

Кĕпи çанни чавса таран:

Анне чуста çăрать ирпе.

Пире тӳшек çинчен тăрсан

Сăйлатчĕ ăш икерчĕпе.

 

Пулла çӳреттĕм эп çулла,

Курăк çулаттăм улăхра.

Кĕрпе васкаттăм вăрмана

Çырла, кăмпа эп пуçтарма.

 

Куçа хупсассăн çывăрма

Умран хĕл кунĕ çухалать.

Сĕве мăнаçлăн курăнать,

Ун хĕррипе хăмăш кашлать.