1933 ҫулта Time Magazine тата New York Times хаҫатсенче некрологсенче 256 ҫулти Ли Чинг-Юн пурнӑҫран уйрӑлни пирки пӗлтернӗ. Ҫав вӑхӑталла вӑл 23 арӑм пытарнӑ, 180 ачана воспитани панӑ. Ҫак ҫын чӑнах та ҫав тери нумай пурӑннӑ-ши? Кӑна Environmental Graffiti уҫӑмлатма тӑрӑшнӑ.
Ли Чинг-Юн яланах лӑпкӑ пулнӑ, риспа тата хӗрлӗ эрехпе сӑйланнӑ. Ҫаксем – унӑн вӑрӑм ӗмӗр вӑрттӑнлӑхӗ-мӗн. Ли Чинг-Юн ачалӑхӗпе ҫамрӑклӑхӗ пирки сахал пӗлеҫҫӗ. Вӑл Китайри Сычуань провинцире ҫурални, унта пурнӑҫӗ тӑршшӗпех пурӑнни паллӑ.
Ачаран юратса ӳснӗ, вилӗмсӗр совет мультфильмӗсенчи сӑнарсен ячӗпе хӑш актер калаҫнине пурте пӗлмеҫҫӗ-тӗр. Ачасене кӑна мар, аслисене те кӑсӑклантаракан ҫав фильмсенчи чӗрчунсене паллӑ та чаплӑ артистсем «калаҫтарнӑ». Ҫавсен шутӗнче Василий Ливанова, Евгений Леонова, Олег Анофриева, Юрий Никулина, Анатолий Папанова тата ыттисене асӑнмалла. Мультфильмсенчи сасӑсене пула та кинокартинӑсем ят ҫӗнсе илнӗ теме юрать пулӗ. Акӑ, Фрекен Бока Фаина Раневская, Кеша попугая Геннадий Хазанов калаҫтарман пулсан асӑннӑ сӑнарсене урӑх сасӑпа йышӑнаяссӑн та туйӑнмасть.
«Пӗчӗк-ха вӑл. Ӑнланмасть», – тет кутӑн-пуҫӑн тӑма хатӗр шӑпӑрланӗ пирки хӑш-пӗр ашшӗ-амӑшӗ. Лаша пуласси тихаран паллӑ, ҫын пуласси – ачаран тесе ваттисем ахальтен каламаннипе психологсем те килӗшеҫҫӗ. Ача иртӗхсе ӳсессине пӗчӗклех палӑртма пулать иккен. Сӑнасарах пӑхмалла кӑна.
1. «Ман тӑвас килет».
Ку вӑл ача ӳлӗмрен иртӗхсе каяссин пӗрремӗш палли иккен. Ҫемьере ачана ытлашши ирӗк панине кура вӑл хӑйне ҫӗр ҫинчи чи пӗлтерӗшлӗ фигура евӗр туять. Ашшӗ-амӑшӗ ҫакӑн пек тытнин сӑлтавӗ тӗрлӗрен пулать иккен.
Ҫурҫӗр Америкӑра Миссисипи юханшывӗ питех те пӗлтерӗшлӗ вырӑн йышӑнать. Вӑл 30 ытла штатӑн шывне пӗр ҫӗре пухать. Юханшывӑн тарӑнӑшӗ – 60 метр таран. Ҫавӑнпа та ун тӑрӑх карап таврашпе ҫӑмӑллӑнах кайма пулать.
Сент-Лоуреанс
Канадӑра та тарӑн шыв пур. Унӑн тарӑнӑшӗ – 65 метр таран. Вӑл Аслӑ кӳлӗсемпе ҫыхӑннӑ, вӗсене Атлантика океанӗпе тата Ҫурҫӗр Америкӑри ытти юханшывпа ҫыхӑнтарать.
Юнгас ҫула «Вилӗм ҫулӗ» тесе те калаҫҫӗ. Ун ҫинче ҫулсерен 300-е яхӑн ҫын пурнӑҫӗ татӑлать. Боливин тӗп хулинчен, Ла-Пасран, асӑннӑ ҫӗршыври Коройко хулине илсе каять. 60 ҫухрӑмлӑ ҫул тем тӗрлӗ хӑпармалли вырӑнсемпе, ҫул ҫаврӑнӑшсемпе пуян. Вӑл ҫулпа чӳк уйӑхӗнчен тытӑнса пуш уйӑхӗччен пачах камйа сӗнмеҫҫӗ: тӗтрене тата ҫумӑра пула ҫул курӑнманпа пӗрех. Ҫул ик айккипе вырнаҫнӑ тӗлӗнмелле хитре вӑрмансемпе шыв тапписем ытарайми илемпе куҫа йӑмӑхтараҫҫӗ.