Миллиардер Михаил Прохоров на съезде партии «Гражданская платформа», который состоялся на прошлой неделе, предложил изменить Конституцию, отказаться от деления России на национальные округа и республики. «Я хочу поставить вопрос на обсуждение: а так ли эффективно разделение нашей страны на национальные округа и национальные республики», - сказал он. Прохоров высказал мнение, что «мы сами своими руками» создали внутренние границы, «национальное гетто, где местная коррумпированная власть угнетает и грабит наших людей, причем всех национальностей… Не лучше ли честно сказать, что данная сталинско-ленинская система уже больше не эффективна в условиях двадцать первого века… Не лучше ли нам честно и открыто обсудить этот вопрос и перейти к изменению территории с точки зрения экономической целесообразности.
Пӗрехинче пепкеҫӗм сан аллусене хам алла тытса пӗрер пӳрнен чуп туса тухрӑм... Урамра юр укетчӗ, эпӗ вара сана ҫулелле ҫӗклерӗм те юр сан пит ҫӑмарти ҫинче ирӗлнине сӑнаса киллентӗм... Эсӗ вара мана мӑйран ыталарӑн та тӗлӗннипе сарӑлса кайнӑ куҫусемпе тӗнчене сӑнарӑн, аллусемпе сулкаласа тем пӑшӑлтатрӑн... Тахҫан-тахҫан. Халӗ ӗнтӗ эсӗ хӑв тӗллӗнех ҫуретӗн, нимрен тӗлӗнмесӗр, никамран хӑрамасӑр. Хӑшчух эс ҫывӑрса кайсассӑн, ҫӗр варринче сан ҫине пӑхса шухӑша каяттӑм... Ӗмӗр иртӗ манӑн, санӑн вӑхӑту та ҫитӗ, теттӗм. Эсӗ те пӗрехинче хӑрамасӑрах шыва кӗрсе кайӑн, ҫӗтесрен шикленмесӗрех сӗм вӑрмана кӗрӗн.
Генеральный директор "Чувашпечати" Станислав Убасси (Александров) высказался за реформу преподавания чувашского языка в школах республики.
12 января Убасси разместил на сайте "Россия без дураков" запись под названием "О профанации в изучении чувашского языка в городских школах". Он обратился к главе республики Михаилу Игнатьеву с такими словами: "Михаил Васильевич, проведите опрос среди чиновников-горожан (закончивших, к примеру, школы города Чебоксары), и вы убедитесь в их нулевых знаниях в области языка, в абсолютном неумении общаться на чувашском.
"Хыпар" хаҫатӑн паянхи номерӗнче Юхма Мишши хайланӑ "Чӑвашлӑха савса ӗҫлер, тӑванӑм..." самаях пысӑк сӑвӑ ярӑмӗ пичетленнӗ.Сӑвӑри йӗркесем питӗ килӗшрӗҫ:"Чӑвашлӑха савса ӗҫлекен ҫыннӑн Хӗвел пек ячӗ ялкӑштӑр ялан". Тӗрӗс сӑмахсем. Ан тив,эпӗ те "кирлӗ мар ӗҫпе аппаланса " вӑхӑта сая ярса пурӑнам,ман хыҫҫӑн чӑваш ачисене вулама кӗске хайлавсем юлаҫҫӗ. Тен вӗсем паян вулакана кирлех те мар, малашлӑхра кирлӗ пулӗҫ! Мӗншӗн? Мӗншӗн тесе кашни хайлав воспитани темипе ҫыхӑннӑ. Пурнӑҫ яланах пӗр вырӑнта тӑмасть, воспитани те кирлине халӑх туйса илетех.
Тин кӑна тенӗ пек Турцири Ӑстампултан таврӑнтӑм. Хула мана епле курӑнни пирки каласа парас килет.
Маншӑн Ӑстампул чикӗ леш енчи пӗрремӗш хула пулчӗ. Ыттисене курнӑ пулин те ху курнипе танлаштарма ҫук ӗнтӗ. Ӳкерчӗк вӑл ӳкерчӗкех ӗнтӗ, видео та ҫитмест ху курнине.
Чи малтанах мана унти ҫулсем такӑр пулни илӗртрӗ. Машшинсем ҫул тӑрӑх сикменнипе пӗрех. Пирӗн кунта яка ҫулсем ҫук мар ӗнтӗ, анчах унта та пулин урапа (машшин сӑмаха турккӑсем ҫапла калаҫҫӗ, пирӗн те ӑнах усӑ курмалла тесе шутлатӑп) сиксе илет. Ӑстампулта, эпир ҫӳренӗ ҫулсем ҫинче, саплӑкласа юсанине курмарӑм.
«Чӑваш» сӑмах епле пулса кайни пирки кам мӗн кӑна шутласа кӑлармасть пулӗ? Пӗрисем «сӑвас» (сӑвар) халӑх ятӗнчен пулнӑ теҫҫӗ, теприсем «йӑваш» сӑмаха асаилеҫҫӗ, виҫҫӗмӗшсем — Чӑваш-паттӑра. Юлашки вӑхӑтра тепӗр юхӑм ҫуралчӗ теме пулать — чӑваша «ҫӑваҫӑ» (ҫӑва+ҫӑ) сӑмахпа ӑнлантарса парасшӑн.
Анчах та чылайӑшӗ ман шутпа пӗр пӗчӗк япала пирки манаҫҫӗ — «-ҫӑ/-ҫӗ» аффикс ӗлӗкрех урӑхларах илтӗннӗ, вӑл «-чӑ/-чӗ» пек янранӑ. Инҫе кайма та кирлӗ мар, пирӗн ума «элчӗ», «тимӗрчӗ» сӑмахсем аса килеҫҫӗ. Ку — пӗрре.
Иккӗмӗшӗнчен вара мӗнле халӑх хӑйне вилнисен тӗнчипе, ҫӑвапа ҫыхӑнтарса калӗ?
В 1236 году, огромные полчища кочевников нахлынули на нашу Родину – Волжскую Болгарию. Вёл захватчиков старый полководец Чингисхана-Темучина – Субедей. Тогда он был уже полководцем и опекуном внука Темучина – Батыя, сына Джучи. Огромная армада, по оценкам некоторых исследователей достигавшая 300 тысяч воинов, разорила богатую и мирную страну гуннов на Волге. С тех горестных событий в 2013 году станет 777 лет.