Виҫӗмкун ман почта ешчӗкне (хальхи орфографи ҫапла ҫырма хистет) ҫыру ҫитерчӗҫ. Мӗн амакӗ-ши? тесе урама тухса илтӗм. Кам янине пӑхрӑм та: Чӑваш Республикин тӗп суйлав комиссинчен иккен!
Суйлав умӗн эп вырӑнти суйлав комиссийӗн ӗҫне тиркесе статья кӑларнӑччӗ. Унта асӑннӑччӗ ӗнтӗ: хурав пулсан пӗлтеретӗп тесе. Хамӑн ҫырӑва электронлӑ почтӑпа янӑччӗ те хуравне те унтах кӗтнӗччӗ. Эрне иртсе кайрӗ, хурав килмерӗ... Хуравламӗҫ ӗнтӗ тесе шанчӑка та ҫухатнӑччӗ. Ак, хайхи, хуравӗ килчӗ пулать. Конверт шеллемен, «Раҫҫей Почтипех» янӑ.
Тӗрӗссипе хурав ҫав кунах пулнӑччӗ. Хамӑр вырӑнти комиссинчен хӗрарӑм шӑнкӑравларӗ, вӑл комисси пайташӗ иккен, анчах ятне-хушаматне каламарӗ. Эп калаҫнӑ майра чӑвашла пӗлмест терӗ, ҫавна май ӑна каҫарма ыйтрӗ. Тата ӗнтӗ суйлав вырӑнӗ хальхинче улшӑнни пирки вырӑсла ӑнланмаллах ҫырнӑ-и тесе ыйтрӗ. «Вырӑсла ӑнланмаллах ҫырнӑ-ха, — тетӗп, — анчах сӑмахӗ ун пирки мар вӗт-ха, патшалӑх чӗлхипе усӑ курасси пирки». Хайхи ӗнтӗ, ку суйлавҫӑ ӑҫта килмеллине пӗлет тесе хӑйсен ӗҫне тивӗҫлипех тунӑ тесе лӑпланчӗҫ пулас. Суйлав комисси председателӗ калаҫура мана хӑйех ҫав хута чӑвашла куҫарса парса ман пата ҫитерсех паратӑп тесе шантарчӗ-ха, анчах ун сӑмахӗ ҫур пус та тӑмасть пулас. Кӗтрӗм-кӗтрӗм... чӑвашла хута килсе памарӗ. Ни хӑй килмерӗ, ни тепӗр ҫынна ямарӗ. Тӗрӗссипе хам та ӗнтӗ, сӑмаха тытмарӑм. Чӑвашла хута илсе килсе памасан малтанхи пекех Ҫатра-Лапсар шкулне лӑпӑстатса кайӑп тесе каланӑччӗ те, каймарӑм. Хамӑн тивӗҫе вӗсем пӗлтернӗ вырӑнах кайса пурнӑҫларӑм.
Юрӗ, халь ӗнтӗ Тӗп суйлав комиссинчен илнӗ ҫыру патне таврӑнар. Игорь Михайлов ачи пит лайӑх ӗнтӗ, анчах тӳре-шара тивӗҫне пурнӑҫланӑ май ҫавах ҫав картран тухаймасть — «отписка» текеннине пит лайӑх хатӗрленӗ. Чи малтанах, тав сӑмахӗ калама та манман.
Суйлав вӑхӑтӗнче чӑваш чӗлхипе усӑ курни пирки хуравлать-ха ӗнтӗ, анчах ҫавах та вырӑслипе танлаштарсан калӑпӑшӗ ытла та пӗчӗк-ҫке! Пӗр чӑваш сӑмахӗ тӗлне пӗр миллион вырӑс сӑмахӗ лекет-ҫке. Бюллетеньсен пуҫелӗкне чӑвашла куҫарнине суйлава кайсан хам та куртӑм — куншӑн ырлатӑп. Тахӑш ҫулхине, суйлавӗ федераци шайӗнчискер тесе, чӑваш чӗлхипе усӑ курманччӗ (тӗрӗсрех каласан, вырӑсларан чӑвашла куҫарманччӗ)* пулас.
Ку ҫырури чи кӑсӑкли вара юлашки пуплевӗш (хӑнӑхсах ҫитменнисем валли — предложени). Хӑш-пӗр кӑнтӑр районсенче (шел, пуринче те мар) ертӳҫӗсем чӑвашла вӗренӳ семинарӗсем ирттереҫҫӗ иккен. Ку ӗнтӗ мана те савӑнтармалла, те тӑван чӗлхепе туллин усӑ курас килсен ҫав кӑнтӑр районсене куҫса кай тенине пӗлтерет... Кӑнтӑрти районсенче (ҫыру авторӗ калашле, хӑш-пӗрисенче) ку тарана ҫитсе те чӑвашла манса кайманни савӑнтарать-ха, анчах ман хамӑн тӑрӑхрах ҫавнашкаллине курас килет.
«Чӑваш халӑх сайчӗн» тӗп редакторӗ Николай Плотников
----------
* «Усӑ курнипе» «Куҫарни» хушшинче уйрӑмлӑх ытла пысӑк. Ҫакӑн пирки манмалла мар. Калӑпӑр ку статьяра эп чӑваш чӗлхипе усӑ куратӑп, вырӑсларан куҫармастӑп.
Editorial note: The publication of articles does not mean that the editorial board shares the opinion of its authors.