Çăка


Çăка хăвăлĕнче ларсах арăслана чĕрĕлле тытрăм


Эсир пĕри те арăслан курман. Вăл мĕнлине эсир кĕнекесем тăрăх çеç пĕлетĕр. Анчах арăслансене кĕнекесем çинче питех те пĕчĕккĕ туса кăтартаççĕ. Чăннипе вĕсем калама çук пысăк тата питех те вăйлă. Пĕр арăслан икĕ çулти вăкăра çурăмĕ çине çавăрса хурсах çӳлĕ хӳме урлă сиксе каçма пултарать теççĕ. Çавăн пек вăйлă пулсан та, эпĕ ăна тытса курнă.

Хăвăрах пĕлетĕр, пирĕн таврара арăслансем çук. Вĕсем ăшă енче çеç пурăнаççĕ. Çавăнпа эсир манран:

— Çтаппан пичче, эсĕ арăслана ăшă енне кайса тытрăн-и? — тесе те ыйтма пултаратăр. Эпĕ ун пек çĕре кайма та шутламан. Çавнашалах пуçра та манăн арăслан тытас шухаш пулан. Çапах та эпĕ ăна тытса куртăм, вăл акă мĕнле пулчĕ.

Пĕр çулхине пирĕн ял çыннисем ращара касса çуракан катка хăмисене станца турттарса тăма Пахчал ялĕнчи Уртиван Кузьмич патне тара кĕрешрĕç. Пĕрре манăн кӳршĕ лашине илсе пĕччен икĕ лавпа катка хами тиесе каймалла пулчĕ.

Станца çитсе лавсене пушатрăм, лашасене утаă парса хам та апатланма лартăм. Унччен те пулмарĕ, пĕтĕм халăх тин çеç çитсе чарăннă поезд патнелле чупрĕ.

— Мĕн пулчĕ-ши капла? Мĕн пирки халăх пăлханса кайрĕ-ха? — тесе вĕсем хыççăн кайрăм.

Малалла

Шупашкар çăкисем


Шупашкар çăкисем, Шупашкар çакисем —

Хамăр çамрăк чухне юратса лартнисем!

Йăрăс пӳллĕ эсир, ӳснĕ çӳллĕ эсир:

Ытараймăи пăхса халь сире каç та ир.

 

Ешĕл тумлă çыран, симĕс пурçăн çаран

Атăлпа пынă чух курăнать аякран;

Курăнаççĕ çуртсем, тăвалла урамсем —

Ку вăл пирĕн хула, асăмри тусăмсем!

 

Пăрахут кăшкăртать, вăрмана ян ярать,

Ăна хирĕç сăртран пăравус сас парать.

Ĕçлеме заводсем, вĕренме шкулĕсем,

Уçăлма сачĕсем, юратма хĕрĕсем...

 

Атăла пĕвесен, йăлăма шыв илсен,

Сарлака кукăрсем хумсемпе чӳхенсен,

Тусăм, кил хăнана, пĕрле тмнĕс курма,

Урамран урама ишсе каç юрлама.

 

Ай, тăван Шупашкар! Эс тинех чухăн мар,

Сан ятна мухтаса уççăн юрă юрлар.

Савăнса итпĕрсем, пирĕн çывăх туссем.

Шупашкар çăкисем, Шупашкар çăкисем!

Çăка çулçи


Сар кун, çурхи пĕр уçă кун.

(Ăна мĕн халĕ астутарчĕ?)

Кашмаш вăрманĕ, сан çăку

Хăй хӳттине пире пытарчĕ.

 

Тин сарăлнă çавра çулçа

Татса илсе, савни каларĕ:

— Тепле йĕрсем... çыру пуль çав.

Мĕн çырнă-ши? Пĕрле вулар-и?

 

Çăка çулçи, ал çуп, эппин —

Пĕлмен йĕр-паллă санăн пурччĕ.

Ăна вуларăмăр эпир.

Вăл юрату çырăвĕ пулчĕ.

 

Чылай кун иртнĕ унтанпа.

Тата нумай кун пурăнасшăн

Шав утнă чух умри çулпа,

Куçа çăкалăх курăнсассăн,

 

Каллех чунтан савас килет.

Пĕлсем, савниçĕм, мĕншĕнне:

Çăка çулçи асилтерет

Этем чĕрин кӳлепине.