Хăна


Хăнара


Тенис шăппăн кĕчĕ

Пӳлĕме:

«Ырă кун сунатăп,

Асанне!»

Кĕтнĕ-тĕр асламăш

Тениса, —

Кăкшăмран вăл ăшă

Сĕт ăсать.

Çатмине сĕрет те

Çупалан

Пĕлем тутлă питĕ

Унпалан.

Ыр асламăш хапăл.

— Лар, хăна, —

Кăмăллăн сăйлать вăл,

— Çи кăна!

Аçу пек, тĕреклĕ,

Пысăк пул,

Тыт хăвна йĕркеллĕ,

Ашшăн кул.

Пĕчĕк хăна тутă

Сăйланать.

Ват асламăш хытă

Савăнать.

Шупашкар хăнисем


Курмил пичче, кĕрхи вăхăта пăхмасăр,

Карчăкĕпе пĕрпе Шупашкара каять,

Унта вĕсен ачи пысăк вырăнта тăрать.

Ывăлĕпе кинне курма,

Куçа-куçăн ларса калаçма

Васкаççĕ ватăсем.

Калаçса пыраççĕ хайхисем:

— Ывăнтăм, — тет старик, —

Канăттăм çитсен.

— Çитесси кăна. Чăт, старик, унччен.

 

Акă хулана та çитсе кĕчĕç,

Хваттер алăкĕ умне пырса тăчĕç.

— Прахвур! — тет амăшĕ. — Прахвур!

— Чим, ан кăшкăр-ха, мур,

Хулара йĕркеллĕрех пулмалла,

Ав, шăнкăравне çеç туртмалла!..

Шăнкăрав сассине илтсе-и

Е ют мĕлкесене сиссе-и,

Шалтан пĕр çепĕç майра тухать,

Ватăсем çине сиввĕн пăхать.

Калама та калать сăмахне,

Ăнланмаççĕ лешсем вырăс чĕлхине.

Кинĕ кунта нумаях тăмарĕ,

«Атьăр, кĕрĕр», — тениех пулмарĕ.

Ватăсем кинне ăнланчĕç халĕ тин.

— «Командир, командир», — терĕ кин.

— Элле Прахвур командире тухнă-ши?

— Тухман, командировка çеç кайнă тет.

— Хăçан килет-ши?

— Вăл хăçан килессине ĕнтĕ кам пĕлет?

Малалла

Каять ача хăнана


Ман пепкеçĕм-хĕрача

Хăнана пуçтарăнать.

Пиллĕкре çеç хăй. Анчах

Капăр тумне тăхăнать.

Ларчĕ «Жигули» ăшне,

Чĕвĕлтетрĕ амăшне:

— Эп каятăп инçете,

Сыв пул, анне, эсĕ! — тет.

Халиччен инçе çĕре

Кайманскер аннесĕрех,

Вăл вырнаçрĕ, тĕршĕнсе,

Машинан салонĕнче.

Урисем çине тăрса,

Пăхкаларĕ малалла.

Анчах, ячĕ макăрса

Тапрансан хуланалла...

Ват мăнаккăш ачана

Лартса кайрĕ хăнана,

Кайăк евĕр вĕçтерсе,

Куççульне шăлса илсе.

Утарçă патĕнче


Караслă пыл çиме чĕнет утарçă.

Йытти те ман çумах ун пырса ларчĕ:

«Ку мĕнле çын?» тесе шутлать пулас,

Çав вăхăтрах çĕн тусĕшĕн хавас.

 

Вăрман чечекĕсен мĕнпур шăрши

Утар пӳртне сисмесĕрех тулать:

Кунта вăрăмланать кун-çул тăршши,

Кунта пăхаттирле вăй пухăнать.

 

Утарçă халĕ сакăр вуннăра,

Утти çăп-çăмăл, юман пек ларать.

Кире пуканĕпе,

Ик пăтлипе,

Вăл çăмăллăн çеç вылĕ, мечĕк пек.

 

«Хĕре те куç хыватăп хăш-пĕр чух...

Шӳтлетĕп эп...

Ята ярассăм çук.

Халь арăм та ман ирттерет хĕртен.

Алри ĕç выляса тăрать куллен», —

Шур сухалне шăлать вăл йăл кулса,

Хăй сыпнă май мана курка парса.

 

Караслă пылăн техĕмĕ аван,

Аван çав юратса

Хăналасан...

Шăл çемми


Каç пулттипе тăрантас кӳлсе арăмпа иксĕмĕр пуçана патне хăнана кайрăмăр. Хаваслă хамăр, хире-хирĕç пăхса, кулкаласа çеç ларатпăр. Пуçанапа арăмĕ — Палляпа Катя — эпир килнĕшĕн питĕ савăннă. Пире тӳрех кĕреке хушшине туртса лартрĕç те черкке тыттарчĕç. Ăна тута патне илсе пытăм кăна, çав вăхăтра айăкран такам чĕпĕтрĕ. Пăхатăп: арăм иккен.

— Йăлтах ан ĕç, — çурма сасăпа калаçать вăл, — аван мар.

Черккене каялла лартрăм. Çынсем сĕтел çинчи тутлă апата тĕшĕрме тытăнчĕç. Чăнах та, ăна сĕтел çине курма лартман вĕт, эпĕ те çиме пуçăнтăм. Купăста турамне илнĕ чух пĕри шĕвĕр пушмак кĕлипе ура çине ай-вай хытă пусрĕ. Çиллĕм капланса килчĕ, юрать-ха арăм пуснă ăна, унсăрăн, тен, вĕçерĕнсех каяттăм.

— Нумай ан çи, çынсем тем калĕç, — куçран чăрр пăхать вăл.

Арăм чарнине никама палăртмасăрах хăнасемпе калаçма пикентĕм. Хăвăрах пĕлетĕр — хăна-вĕрле кулкалама юратать — эпĕ те çавах.

— Сантăр, ытлашши ан калаç, чĕлхи чараксăр теме пултараççĕ, — тет арăм.

Итлерĕм ăна. Ним тума аптăраса сĕтел çиттин яраписене пĕтĕркелеме тытăнтăм. Каплех арăм сăмаххи:

— Аллуна унтан ил, хышкаланса ларать тейĕç.

Малалла

Тĕлĕнтермĕш хăнасем


Ай-ай, пурнăçăм, мана

Эс ытла тĕлĕнтерен:

Килсе кĕчĕç хăнана

Икĕ çын леш тĕнчерен.

 

Пăхрăм та вĕсем çине

Кăшт сăмах вакланă май

Пĕлтĕм эп кукаçине.

Ну, тепри — ман кукамай.

 

«Манăн çук нимле парне,

Пысăк ĕмĕт çеç пур ман, —

Тет старик шăлса тарне, —

Аллă çул хĕвел курман».

 

Кукамай сăмах илет:

«Шел, тĕнчи ытла инçе.

Тахçанах килес килет...

Мĕн çĕнни пур çĕр çинче?»

 

«Пурăнатăр мĕнлерех? —

Кукаçи пуçлать ыйтма. —

Ваттисемсĕр хĕнтерех

Мар-и пурнăçа тытма?

 

Эп пилленĕ пурлăха

Еплерех тытса усран?

Тен, путартăн шурлăха

Ман чыса? Кала куçран».

 

«Эп салатрăм пĕтĕмпех

Сан мулна, — калап тӳртен. —

Çил вĕçтерчĕ тĕтĕмпе

Чыхăннă хура пӳрте.

 

Парса ятăм кĕсрене

Халăха. Унсăр пуçне

Илсе кайрĕç ĕçренех

Музее суха пуçне».

 

Юхан шывăн хăй сикки,

Кукаçин те хăй юрри:

«Манран юлнă хăй чикки,

Малалла