• Мӗншӗн эсӗ хӑвна чӑваш тесе шутлатӑн? Таса чӑваш юнӗ пурришӗн е таса чӑваш чӗлхине пӗлнишӗн? Тӗн, чӑнах, чӑваш чӗлхи? Тӑван чӗлхе санран чӑваш тӑвать -им? Е тата урӑххи пур?
• Хӑв чӑваш пулни сана рехет кӳрет-и? Тӑван чӗлхери ытти чӗлхесене тӳррӗн куҫарма май ҫук сӑмахсемпе сӑмах ҫаврӑнӑшӗсем пурри сана савӑнтарать-и, кулянтарать-и?
• Мӗн ырри чӑвашра? Мӗнле хӑйнеевӗрле, чӑвашра кӑна пур енсене эсӗ палӑртма пултаратӑн? Мӗн начарри-япӑххи пур пирте? Ӑҫта халӑхӑмӑрӑн ӑс-хакӑлпа кӑмӑл-туйӑм уйрӑмлӑхӗ?
More...
Николай Иванович Ильминский (1822-1991) сӑнӗ.
Кам ӑсталани паллӑ мар.
Кто он такой, Николай Иванович Ильминский (1822-1991)?
Взгляды Н.И. Ильминского получили поддержку в Министерстве народного просвещения и были узаконены в правилах «О мерах к образованию населяющих Россию инородцев» от 26 марта 1870 года. Суть этого документа заключалась в том, что он разрешал использовать "инородческие языки" в начальных школах. Действовал вплоть до 1917 года.
«Хыпар» издательство Ҫурчӗ «Капкӑн» журнала хупма шутлани пирки Чӑваш халӑх сайтӗнче темиҫе хутчен те ҫырчӗҫ. Ҫыравҫӑсем чӑвашсен «кулӑш кушелне» ҫӳп-ҫап вырӑнне хурса кӑларса ывӑтассине хирӗҫ хӑйсен пухӑвӗнче пӗр сасӑллӑ пулса сасӑларӗҫ, Чӑваш Республикин информаци политикин тата массӑллӑ коммуникацисен министерствине ҫыру та ҫырса пӑхрӗҫ. Вӗсен сӑмахне хӑлхана чикмесӗр хӑвармарӗҫ, ҫак кунсенче асӑннӑ ҫырӑва алӑ пуснисенчен хӑшне-пӗрне «ҫӳллӗ» ҫурта пуҫтарчӗҫ.
Ларӑва А.
Вчера, 17 мая, принял участие в работе Круглого стола приуроченного 195-летию российского востоковеда и профессора Н.И. Ильминского, прошедшего в Национальной библиотеке Чувашской Республики. Заранее знал, что будут говорить об его определяющем вкладе в формирование многочисленной чувашеговорящей интеллигенции, что времена были тяжелые, а его образовательная система стала для чувашей путеводной звездой. И это действительно, правда, против этого ничего не возражаю. Не хотелось затронуть наши нынешние болезненные темы.
Сасартӑк XVIII ӗмӗрти пӗрлӗх тата политика ӗҫлевҫин ячӗ, Охатер Томеев, темшӗн-ҫке, хӑшӗсене хирӗҫтерме пуҫларӗ. Ҫавна май ҫак ҫын Елизавета Петровна патша патне яма хатӗрленӗ ҫырӑвӑн чӑвашла куҫарӑвӗпе паллаштарас кӑмӑл ҫуралчӗ.
Елизавета Петровна майра патша сӑнӗ.
Идеализациленӗ парадла портрет. Шарль ван Лоо ӳнерҫӗ ӗҫӗ.
Хусан кӗпӗрнинчи Сӗве провинцине кӗрекен Шупашкар уесӗнче пурнакан мӗнпур чӑваш хушнипе Питтукасси чӑвашӗ Охатер Томеев Сирӗн Император Хисеплӗхӗнчен Елизавета Петровнаран ҫаксене ыйтать.
Чӑваш халӑх сайчӗ ҫӗнӗ рубрика уҫас терӗ — унӑн ячӗ «Чӑваш усламҫи» пулӗ. Ҫак рубрикӑн тӗп тӗллевӗ — республикӑри халӑха тӑван тӑрӑхра ӗҫ тупма пулӑшасси, хамӑр патрах мӗнле ӗҫ пуҫарма май пурри пирки каласа парасси, инҫетри тӑрӑхсене каймасӑрах республикӑра укҫа ӗҫлесе илме май пурри пирки хыпарласси. Уйрӑмах эпир ҫамрӑксемшӗн кӑсӑклӑ статьясем хатӗрлес шухӑшлӑ — вӗсене вуласа яш-кӗрӗм хамӑр республикӑрах юлса пӗр-пӗр ӗҫ пуҫарма пултарасса шанса тӑратпӑр.
Техникӑлла ҫарсен генерал-полковникӗн погонӗ, 1943-мӗш ҫул.
Чӑвашран тухнӑ ҫарпа ҫыхӑннӑ генералсен йышӗ сахалах мар пулӗ. Анчах та генерал-полковник шайнех ҫитнисем нумаях мар. Унашкаллисен погонӗсем ҫинче виҫӗ ҫӑлтӑр. Ҫавна кура вӗсене кулленхи калаҫура чылай чухне виҫӗ ҫӑлтӑрлӑ генерал та теҫҫӗ сӑнарлӑн.
Ҫавнашкал чӑвашсене асӑнса тухасшӑн.
«Эх, ӗлӗк туйсем епле иртетчӗҫ! Мӗн тери хаваслӑччӗ! Мӗн тери илемлӗччӗ!» — хаш! сывларӗ 70 ҫултан иртнӗ кӳршӗ хӗрарӑмӗ. Унтан хӑйсем ҫамрӑк чухне туй мӗнле иртнине аса илчӗ.
Ун чухне тури чӑвашсем туй арӑмӗсӗр ҫак уява ирттермен. Каччӑ енчисем те, хӗр тӑванӗсем те чӑваш кӗпине тӑхӑннӑ. Каччӑн тӑванӗсем – хура тӗслине, хӗр енчисем – шурӑ тӗслине. Кузовлӑ машинӑна ларса хӗр илме кайнӑ. «Упӑшкана миҫе туя илсе кайман-ши? Кузов ҫине ятарласа саксем лартнӑччӗ вӑл. Унта туй арӑмӗсем ларса такмаксем шӑрантарнӑ.
Современной исторической науке мало известно об активистах-чувашах, боровшихся за этнокультурные права своего народа, начиная со времен Казанского царства и вплоть до века ХХ-го. Сколько их было? Конечно много, ведь несмотря на неблагоприятные условия, чуваши, как этнос и нация, сохранились до нынешних времен. Но как о них узнать? Архивные документы практически не сохранились (к примеру, казанские архивы в XVIII веке начисто сгорели); народная память о лидерах подвергалась гонениям царской администрацией, а в ХХ веке опустошающему забвению.
Чӑвашлӑх хӑрушлӑхра тӑнине хӑш-пӗр ҫынсем глобализаципе ҫыхӑнтараҫҫӗ. Ӑна айӑплаҫҫӗ. Ҫав япалана пулах чӑваш чӗлхи ҫухалса пырать имӗш, чӑвашлӑх имшерленсе те имшерленсе пырать. Анчах глобализацине ҫапла айӑплани тӗрӗсех-ши?
Тӗнче пӗр вырӑнта тӑмасть. Вӑл аталансах пырать. Ҫавна май хальхи вӑхӑтра чылай пулӑм тӗнче шайӗнче вӑй илме пуҫларӗ. Енчен иртнӗ ӗмӗр пуҫламӑшӗнче чӑваш пурнӑҫне тӗнчери вӑйсем пырса тивмен пулсан хальхи вӑхӑтра ку апла мар тесен пысӑк йӑнӑш пулӗччӗ.
-1.7 °C
