Пӗр сайтра (http://forum.na-svyazi.ru/) чӑваш чӗлхине сӳтсе явни пирки вуласа пӗлтӗм. Унта чӑваш чӗлхи пирки интереслӗ темиҫе факта илсе кӑтартнӑ, вӗсем тавра «калаҫнӑ».
10. Чӑваш чӗлхинче «р» сас паллинчен пуҫланакан сӑмах ҫук, вырӑс чӗлхинчен йышӑннисене шута илмесен. (Кун пек сӑмах шыраса тупма хӑтлантӑм – хальлӗхе тупаймарӑм-ха).
13. Чӑваш чӗлхинче местоимени арҫын е хӗрарӑма палӑртмасть. «Вӑл» «он» та, «она» та, «оно» та пулма пултарать. (Тӗлӗнмелли ҫук пек).
14. Чӑваш чӗлхинче вӑрӑм сӑмахсем тума пулать. Тӗслӗхрен, «ытарсапӗтермеллемарскерӗмӗрсем», куҫарсан «вы мои, ненаглядные». (Халӗ чӗлхери ҫӗнӗ правилӑсем ку сӑмаха уйрӑм ҫырма ыйтаҫҫӗ-ха та…)
15. «Воскресение» сӑмах «русская пятница» пек куҫать – «вырсарникун». Чӑваш чӗлхинче «хӑрах» сӑмаха «один из двух» куҫарма май пур.
16. Чӑваш чӗлхинчи глаголсен (ӗҫхӗл) тӗп формине словарьте хушу наклоненийӗпе кӑтартаҫҫӗ. Тӗслӗхрен, «лар» - сиди. Глаголӑн палла мар форми «ларма» пулать.
17. Чӑваш чӗлхинче вырӑслинчи пек вид категорийӗ ҫук. Тӗслӗхрен, «делать» тата «сделать» сӑмахсене контекстра ҫеҫ ӑнланма пулать. Тӗслӗхрен, он видел (сам лично) – вӑл курчӗ, он видел (говорят, вроде как, по рассказам) – вӑл курнӑ.
18. Чӑваш чӗлхинче синоним нумай. Чи анлӑ сарӑлнисенчен пӗри – «ҫу» - 1. Масло; 2. Лето; 3. Май. 4. Некрещеный. 5. Мыть; 6. Идти (об осадках).
Editorial note: The publication of articles does not mean that the editorial board shares the opinion of its authors.
Часах вĕренÿ çулĕ вĕçленет. Хăшĕсемшĕн яланлăхах юлашки шăнкăрав янăрать. Выпускниксем тетпĕр ун пеккисене. Анчах та ку ăнлава чăваш чĕлхипе тымарлама тахçанах вăхăт çитнĕ. Вĕрентÿ ĕçĕнче тăрмашакансене чĕнсе калас пулать ку тĕлĕшпе. Шкулташсем тесшĕн хăшĕсем. Тен, тĕрлĕрен контекстра апла калама май пур пулĕ. Анчах апла каласан ку пурне те пырса тивет, выпускниксене çеç мар. Пирĕн сĕнÿ урăхла.
Вĕçлевĕç
"Вĕçле" глагол çине таянса ăсталанăскер. Çав вăхăтрах ку сăмах урăхла ассоциацисем те çуратать: Вĕçлев Ĕç тата Вĕçле Вĕç.
Якур // 2039.50.7529
2014.05.23 08:18
Мĕн пустуй глагол, суффикс,аффикс çинчен калаçса ларатăр. Сирĕн тепĕр 20 çултан чăвашла ансат предложенипе те калаçакан юлмасть вĕт. Пăхăр ЧНКан Шупашкар тулашĕнчи К.Кушки ялĕнчи ларăвне. Тухса калаçакансенчен Пĕри те хитре чăваш чĕлхипе пĕлтерÿ тăваймарĕ, тен хăяймарĕ. Ку вĕт парвительство ларăвĕ мар, ЧНК ларăвĕ. Çавăн пекех писательсен ларăвĕсем, вĕрентекенсен ларăвĕсем.
Тĕрĕс Админ,Якур темăна пăрма ан хăйнă пултăр! Самай пахи: ку темăпа калаçмалла! Калаçаканнисем пĕр тĕпелтен-хурантан: Админ тата Акасапар, питĕ интереслĕ.
Якур:<<...Пăхăр ЧНКан Шупашкар тулашĕнчи К.Кушки ялĕнчи ларăвне. Тухса калаçакансенчен Пĕри те хитре чăваш чĕлхипе пĕлтерÿ тăваймарĕ, тен хăяймарĕ. Ку вĕт парвительство ларăвĕ мар, ЧНК ларăвĕ. Çавăн пекех писательсен ларăвĕсем, вĕрентекенсен ларăвĕсем.>>
Вырăнти музее пăхса тăраканăн пуплевне сăнăр тата: еплерех çăрăлать (чат ку форумри бор е Тимер пек): 90% вырăс чĕлхи + 10% чăваш чĕлхи. Çынни чăвашла калаçма ÿркенет пулсан, мĕншĕн вăл çынна хăлхаран та пулин пăшăлтатса калакан тупăнман тĕрĕс калаçма кирли пирки????????? Как-никкак камера умĕнче вĕт, эчсемри...
Якур // 3625.45.4313
2014.05.26 23:08
Акапасар хăта, хăв та яланах Как-никккак, кое-как тата темтепĕр çырса кăтартатăн. Санăн кун пек çырни пач килĕшмелле мар пек.
Вĕçлевĕç
"Вĕçле" глагол çине таянса ăсталанăскер. Çав вăхăтрах ку сăмах урăхла ассоциацисем те çуратать: Вĕçлев Ĕç тата Вĕçле Вĕç.